Made – “Of een engelenkoor je vanuit de culturele hemel toezong. Dit Oekraïens vrouwenensemble Ruta zong a capella en zo ragfijn en spatzuiver. Wat een verademing om dit ensemble zo te horen zingen. Eén liedje van dit fraai uitgedoste koor sprak me meer dan gemiddeld aan. Het volksliedje ‘Waarom ben je niet gekomen? ‘Ik dacht meteen: Had me maar gebeld!’

Door Michiel Peeters

Een trouwe bezoeker van concerten van zijn voormalige Madese koren, oud-dirigent van Peter Ligthart uit Rijen, was duidelijk gecharmeerd van vrouwenensemble Ruta. “Het was terecht en verdiend dat Ruta een staande ovatie kreeg van de uitpuilende zaal De Bernardus.”

Ligthart haalde hiermee een oude voetangel uit het Nederlandse onderwijs weer boven tafel. Cultuuronderwijs in de lage landen is beneden Nieuw Amsterdams Peil NAP). In het oosten van Europa wordt de culturele identiteit nog onderwezen, gekoesterd en beleefd op de scholen.

“Wellicht hadden Nederlanders ook veel gemakkelijker zuiver en enigszins getraind kunnen zingen als we ook, zoals zij wel, op school, veel meer vertrouwd waren gemaakt met het fenomeen muziek en in het bijzonder ’zingen’!

Hereniging

Vrouwen ensemble Ruta onder leiding van Olga Demchenko bracht een bijzondere selectie van Oekraïense winter- en volksliederen die door de bevolking gekoesterd worden. De vrouwen met de engelenstemmen openden met twee traditionele kerstliederen ’Din-Don’ en ‘God is geboren’. De kerstengelen stuurden de frêle tonen loepzuiver naar de volle zaal die ingetogen zat te genieten.

Het al eerder aangehaalde ‘Waarom ben je niet gekomen’ drukte de gevoelens van gemis en verlangen uit. De melancholische melodie versterkte de emoties van verdriet en de hoop op hereniging.

De ‘Kersenboomgaard’ van de dichter des vaderland Taras Shevchenko is een lied dat symbool staat voor verbinding, met vrijheid en nationale identiteit. Die warmte brachten de vrouwen met hun stem duidelijk over. De maan wordt in alle liederen van het land gezien als een stille getuige van liefde. Ook bij Ruta! Het concert van het ensemble eindigde warm met oude Oekraïense volksmuziek vol met symboliek en emotie. Het gaf een caleidoscoop van de cultuur van het land in muziek weer.

Mades Mannen Koor

Maar even terug naar het 3-koren Herfstconcert, een organisatie van het 97-jarige Mades MannenKoor (MMK). Het koor, onder leiding van Niels Loose en hoopt in 2027 haar eeuwfeest te vieren, beet krachtig het spits af met haar hyhme ‘Mades Mannen’. Daarna volgden een tweetal tere muziekwerken: Die Nacht van Franz Schubert en het Oekraïense lied ‘De maanverlichte nacht’. En het valt ‘om den drommel’ niet mee om als mannenstem die zachte, fijnbesnaarde gevoeligheid muzikaal over te brengen. Maar het applaus van de tot de nok toe gevulde zaal deed de mannen van Niels Loose en pianist René van Assche goed. De MMK-tederheid in de twee liederen werd blijkbaar gevoelvol overgebracht aan de zaal die het apprecieerde.

Voor de tenoren, bassen en baritons reden om over te gaan op krachtiger werk. Hey Look Me Over van Cy Coleman en Stout-Hearted Men van Oscar Hammerstein stonden op de playlist van MMK. Liederen waar een duidelijke en strakke ritmiek in zat.

“De mannenstemmen zongen hier duidelijk en krachtig met een houvast. Ik genoot hiervan,” vertelde Gerard van Dongen uit Geertruidenberg. “Mag dat soldateske geluid wel.” Datzelfde gold ook voor het moeilijke werk ‘In Taberna quando sumus’ van Carl Orff uit zijn Carmina Burana. De mannenstemmen hadden hier weer duidelijke houvasten. Diezelfde recensent/bezoeker vindt die muziek erg leuk. “Ik hou van die tempowisselingen, hard gespeelde en zacht uitgevoerde muziek, de muren van geluid.”

Prima uit de verf

Ook Peter Ligthart waardeerde, net als de volle zaal, ‘de Taberna’. “Die kwam prima uit de verf. Dat heeft dirigent Niels Loose er goed ingestampt bij die mannen. Top!”

Het slotlied van MMK, ‘The Awakening’ vertelt in tedere en later krachtige tonen het verhaal van een droom, eigenlijk een nachtmerrie, van een wereld zonder muziek. “Ik krijg altijd goosebumps (kippenvel) als ik dit nummer hoor. Vind het zo mooi,” liet trouwe bezoekster van de concerten van de Madese koren, Trees Botterblom uit Raamsdonksveer weten. En velen met haar beaamden de woorden van de Veerse. Maar een scheutje meer legato-melk in de koffie bij de rustige begindelen maken het tot een topsong van MMK.

Warme herfst van Cantzoni

Cantzoni, het spontane regiokoor uit Zevenbergschen Hoek, zong onder directie van tijdelijk muzikaal leider Carlo den Reijer, normaal staat Kim de Looper op de bok, een zestal ‘koffiewerken’ op het concert. The Phantom of the Opera was de slagroomtoef van de grote muzikale Irish Coffee die Cantzoni op de herfstbühne in De Bernardus smaakvol schonk.

Frivool begon het koor met Baby Just Care for Me van Jack Palmer. Om meteen over te gaan op Adele’s tophit en James’ Bond opener, Skyfall. Labi Siffre kwam later ook nog voorbij met So Strong.

Boi Doi uit de hitmusical Miss Saigon zong het emotionele verhaal van Vietnamese kinderen die door Amerikaanse militairen bij verkrachte vrouwen waren verwekt.

Irish Blessing, een song van Bob Chilcott, die past bij de warme herfst. Cantzoni wist die warmte en oprechtheid van de tekst perfect te vangen. De stemmen kleurden de tekst van Chilcott bijna helemaal in melodische harmonie. Een ontroerende, traditionele Ierse zegening van muziek van grote eenvoud en schoonheid door Cantzoni prachtig bezongen. Jammer dat de vallende herfstbladeren bij de lage stemmen de intonatie soms belemmerden.

Emotie

De afsluiter van het 3-koren-Herfstconcert, het Oekraïense volkslied door Ruta en MMK werd een emotionele afsluiting van een prachtig concert. De zaal waardeerde het terecht met een staande en verdiende ovatie.

In de foyer, het publiek sjouwde er gewoon achteraan, vervolgde Ruta haar optreden met de fantastische akoestische, volle klanken op het voormalige priesterkoor van de kerk.

De tien vrouwenstemmen veroverden de harten van het publiek met: ‘Tulpen uit Amsterdam’ en nog enkele mooie Oekraïense liederen.

Ruta creëerde spontaan zo’n warme sfeer voor de komende koude winterdagen! Hartverwarmend door de muzikale mix van muziek en solidariteit samen.