Weten jullie wat de functie van De Mand is? Herkennen jullie de Zwarte Schuur uit de film? Op vrijdag 27 september namen de leerlingen van groep 8 van basisschool De Zeggewijzer deel aan de excursie Biesbosch Onder Vuur. De liniecrossers die tijdens de Tweede Wereldoorlog een belangrijke rol hebben gespeeld tussen de bevrijde zuidelijke provincies en de door de Duitsers bezette noordelijke provincies, vormden het centrale thema van deze excursie.

Door Marie-José Mol

De excursie wordt georganiseerd door Staatsbosbeheer in samenwerking met Cultuureducatie Amerstreek. De gemeenten Drimmelen, Geertruidenberg en Oosterhout vinden het belangrijk dat kinderen door goed cultuuronderwijs belangrijke vaardigheden leren en dat ze op een laagdrempelige manier kennismaken met kunstdisciplines en erfgoed. Theek 5 heeft in de gemeente Drimmelen de opdracht om de basisscholen te ondersteunen op het gebied van cultuureducatie.

Vanwege 80-jarige bevrijding was de activiteit gratis

Elk jaar wordt Biesbosch Onder Vuur aangeboden. Vanwege de 80-jarige bevrijding kon de activiteit dit jaar echter gratis worden aangeboden aan alle groepen 8 van de basisscholen in de gemeente Drimmelen, Geertruidenberg en Oosterhout. Dit gratis aanbod was mogelijk dankzij een extra subsidie van Staatsbosbeheer en de subsidie uit Cultuureducatie met Kwaliteit. Hoe belangrijk het is om stil te staan bij onze vrijheid, kwam ook kort tijdens de rondvaart aan bod.

Kinderen waren onder de indruk van de film

Vanuit de basisscholen is er veel animo voor deze excursie. De Grienden, ‘de lage weide’ en De Elsenhof hadden de excursie al gehad. De Stuifhoek en Den Duin volgen nog en waarschijnlijk ook Kindcentrum Jij. Vrijdag 27 september was de beurt aan groep 8 van basisschool De Zeggewijzer. Voorafgaand aan deze excursie hadden de kinderen samen met juf Nienke de film Biesbosch Onder Vuur gekeken. De film vertelt het verhaal van Frank die zelf in een kano door de Biesbosch naar Drimmelen vaart om insuline voor zijn zusje te bemachtigen. De kinderen waren onder de indruk van de film. Het was dan ook muisstil in de klas.

Vaartocht door de Biesbosch

De uitgelaten leerlingen betraden samen met meneer Robbert fluisterboot Zuidwaard. Via een vaar- en wandeltocht bezochten ze diverse filmlocaties en diverse plekken waar verzetsgroepen, partizanen en Duitse soldaten moesten overleven tijdens de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast kregen ze uitleg over de rol die de liniecrossers hebben vervuld. Voordat de Zuidwaard vertrok, kregen alle kinderen een oranje zwemvest aan. Ze werden van harte welkom geheten door Han en Rien, de twee vrijwillige gidsen van Staatsbosbeheer die deze excursie verzorgden. Het weer was onstuimig. Er stond een harde wind, maar het bleef droog.

Wil je met het veer mee, dan hees je de mand

Na de afvaart voer de schipper richting ’t Veerhuis, de locatie waarvandaan het veer vertrok om personen over te zetten van Drimmelen naar de Biesbosch. Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog “En wilde je vanuit de Biesbosch terug naar het vasteland, dan hees je de mand tot boven in de paal. Het sein waarop de veerman de Amer overstak om iemand op te halen.” De Mand was de tweede locatie die werd bezocht. Vervolgens werd dieper de Biesbosch in gevaren. De leerlingen keken hun ogen uit. “Kijk witte zwanen,” klonk het vanaf de boot. “Weten jullie hoe groot de Biesbosch is?” vroegen de gidsen. “De Biesbosch is 11000 voetbalvelden,” vervolgden ze. Die vergelijking maakte veel indruk.

De invloed van eb en vloed

De kinderen luisterden geboeid naar het verhaal van de gidsen over eb en vloed tijdens de Tweede Wereldoorlog. “Je kon de Biesbosch alleen met hoog water in, met laag water kwamen zandbanken tevoorschijn. Dan moest je echt bekend zijn in het gebied om te weten waar je nog kon varen. De Duitsers meden daarom zoveel mogelijk de onherbergzame Biesbosch.” Aandachtig luisterden de leerlingen over het verhaal van de liniecrossers. Hoe zij met gevaar voor eigen leven, in donkere maanloze nachten, in kleine kano’s, door de kleine kreken van de Biesbosch, berichten, medicijnen, onderduikers en geallieerde militairen overbrachten vanuit bezet gebied naar bevrijd gebied. De excursie vervolgde langs een locatie waar inwoners tijdens de Tweede Wereldoorlog boten verstopten toen de Duitsers steeds meer bezittingen vorderden, langs de voormalige dijk, de Zwarte Schuur en een aanlegsteiger. Enkele kinderen herkenden de filmlocaties.

Een code fluisterend doorgeven

Vanwege de hoge waterstand werd voor de wandeltocht uitgeweken naar de aanlegplaats nabij de brug van Sint Jan. De groep werd in tweeën gesplitst. Laarzen en wandelschoenen werden aangetrokken. Elke groep liep met een gids mee. De kinderen kregen uitleg over bijzondere beplanting, over zaadjes die gegeten konden worden en ze deden enkele spelletjes die betrekking hadden op de Tweede Wereldoorlog. Zo speelden ze de hinderlaag na naar aanleiding van Dolle Dinsdag op de brug van Sint Jan. Ze gaven de zin ’Mien zet de ketel op het vuur’ fluisterend aan elkaar door. Deze zin betekende dat er een dropping aankwam. Omdat het belangrijk is elkaar goed te vertrouwen, liepen ze in tweetallen een rondje waarbij het ene kind geblinddoekt was en het andere kind het geblinddoekte kind moest sturen om de water- en modderplassen.

Op de terugweg klotste het water over de voorsteven. De kinderen gierden het uit. Kortom ze hadden genoten van Biesbosch Onder Vuur, een leerzame excursie.