De huismus komt in heel Nederland voor en was ooit onze meest algemene broedvogel. Echter, sinds de jaren tachtig is het aantal broedparen met meer dan vijftig procent afgenomen. Daarom heeft de huismus, het nest en de leefomgeving, een beschermde status gekregen en is de vogel op de Rode Lijst Vogels geplaatst.
Volgens de ‘Dikke van Dale’ is één van de definities van een huismus: ’iemand die altijd thuis is’. Het is geen toeval dat deze omschrijving óók van toepassing is op de vogel huismus. Immers, huismussen zijn het hele jaar rond nadrukkelijk aanwezig. Het zijn zogeheten standvogels wat betekent dat zij het gehele jaar door tot op enkele honderden meters rondom hun broedplaats verblijven.
Huismussen leven graag in de nabijheid van mensen, vooral (70%) in verstedelijkt gebied waar bebouwing wordt afgewisseld met groenvoorzieningen. Ze nestelen in holle ruimtes, onder de pannen van onze huizen en schuren en in nestkasten. Ze zoeken beschutting en veiligheid in de struiken en bomen in onze tuinen. Ook voor hun voedselvoorziening zijn ze sterk afhankelijk van ons, enerzijds van de aanplant in onze tuinen (graszaden, kruiden en bessen) en insecten, maar óók van wat wij ze via voertafels of -silo’s en waterschaaltjes aanbieden.
Wij hebben het dus zélf in de hand om dit gezellige en sociale vogeltje een goede leefomgeving te bieden en daarmee de afname van het aantal mussen te stoppen. Bijvoorbeeld door natuurinclusief te bouwen en daarbij nestgelegenheden te creëren, onze tuinen te vergroenen door tegels te vervangen door meer gras en zandplekjes, door struiken en heggen te plaatsen, waterschaaltjes weg te zetten en te stoppen met het gebruik van pesticiden. Maai niet al het gras, want de huismus vindt graszaden een lekkernij, en snoei de struiken en hagen niet te kort, omdat die voor veilige schuilplaatsen zorgen. Je zult elke dag beloond worden met een aanstekelijk schouwspel van groepjes mussen die de hele dag kwetteren, tsjilpen, zandbadderen en hun vliegcapriolen laten zien.
De beginjaren tachtig ingezette afname van de populatie huismussen lijkt vanaf de eeuwwisseling te stabiliseren, waarbij nog onduidelijk is of dit structureel is. Dat is de aanleiding voor de Vogelbescherming en SOVON, in samenwerking met het Vogeltrekstation en huismusonderzoeker René Oosterhuis, om het jaar 2024 uit te roepen als het Jaar van de Huismus!
Door 2024 als het Jaar van de Huismus uit te roepen wordt er bijvoorbeeld meer onderzoek naar het gedrag van de huismus uitgevoerd en meer over deze vrolijke vogel gepubliceerd. Hoe meer we weten, hoe beter we de huismus kunnen beschermen. We hopen dat hierdoor het herstel van de huismus gaat doorzetten.
Wil je meer weten, kijk dan op https://www.vogelbescherming.nl/actueel/bericht/2024-jaar-van-de-huismus. Daar vind je nog meer informatie over de huismus en hoe je ervoor kunt zorgen dat jouw tuin een thuis wordt voor de huismus.
Heb je vragen of wil je reageren, stuur dan een e-mail naar Kiemkrachtdrimmelen@gmail.com.